Pregovaračka struktura Evropske unije
U skladu sa Zaključcima Evropskog saveta od decembra 2004, pristupni pregovori sa državama kandidatima za članstvo se vode na osnovu pregovaračkog okvira, koji određuje način i načela na osnovu kojih se pregovara.
Međuvladina konferencija na kojoj učestvuju države članice EU, s jedne, i država kandidat, s druge strane, predstavlja operativni okvir unutar kojeg se vode pristupni pregovori. Tokom pregovora, pregovaračke pozicije EU zastupa predsedavajući Savetu EU, dok državu kandidata predstavlja državna delegacija formirana za potrebe pregovora. Pregovaračke sesije vode se u okviru međuvladine konferencije, uključujući najviše predstavnike (najčešće na nivou ministara) država članica EU i države kandidata. Intenzivni pregovori se, takođe, vode između predstavnika država članica EU unutar njihovih stalnih predstavništava u Briselu i glavnog pregovarača / šefa pregovaračkog tima i najviših zvaničnika države kandidata.
Savet Evropske unije (Savet ministara EU) razmatra rezultate skrininga, ocenjuje mogućnost države kandidata da primeni pravne tekovine u određenom pregovaračkom poglavlju i poziva državu kandidata da dostavi pregovaračku poziciju, ako su svi uslovi ispunjeni. Pregovaračke pozicije EU pripremaju radne grupe Saveta ministara EU. Radno telo Saveta EU za proširenje i država koje vode pregovore o pristupanju – COELA (Working Party on Enlargement and Countries Negotiating Accession to the EU), koje čine predstavnici stalnih predstavništava država članica pri EU koordiniše proces pripreme pregovaračkih pozicija sa strane EU i o tome redovno izveštava članove Komiteta stalnih predstavnika (COREPER).
Evropski savet donosi odluku da država kandidat za članstvo započne proces pregovora o pristupanju EU i potvrđuje pregovarački okvir. Evropski savet, po završetku pregovora o pristupanju, donosi odluku o formalnom zaključivanju pregovora.
Evropska komisija priprema dokumente i nacrt pregovaračke pozicije za Savet. Evropska komisija operativno vodi pristupne pregovore u ime EU i pruža savete državi članici u vezi sa ostvarenjem ciljeva javnih politika EU i primeni pravnih tekovina EU. Kao takva, EK je tradicionalno saveznik države kandidata koja pregovara o članstvu.
Evropski parlament daje saglasnost za punopravno članstvo države kandidata koja je uspešno prošla kroz pristupne pregovore. Evropski parlament može izvršiti pritisak na pregovaračke strane davanjem mišljenja o pojedinim specifičnim pitanjima koja se odnose na proces pristupnih pregovora (najčešće o pitanjima koja se odnose na ostvarenje ciljeva pojedinih javnih politika EU ili o problemima u primeni pravnih tekovina u pojedinim javnim politikama).
Države članice razvijaju nacionalne pozicije, koje se usaglašavaju u jedinstvenu pregovaračku poziciju prema državi kandidatu kroz konsultacije i zajednički rad u radnim grupama Saveta i u COREPER-u. Da bi stupio na snagu, ugovor o pristupanju moraju da potvrde (ratifikuju) sve države članice.
