Regionalna povezivanja - Zauzimanje zajedničkog stava
Kako se mladi ljudi na Zapadnom Balkanu često suočavaju s preprekama u obrazovanju, kvalitetnom radu, socijalnoj zaštiti i potpunom ostvarivanju građanskih i političkih prava, te imaju jasan interes da stvaraju stabilne sisteme i društva koja grade poverenje među njima i da obezbeđuju bolji život, uvidela se i potreba za učvršćivanjem saradnje među krovnim savezima.
Kada je reč o evropskim integracijama, vlade i institucije ekonomija Zapadnog Balkana pretežno sarađuju u okviru Berlinskog procesa, dok su na mlade usmereni primarno kroz rad Regionalne kancelarije za saradnju mladih (RYCO), ali i Regionalnog saveta za saradnju (RCC) i Fonda za Zapadni Balkan (WBF). Međutim, proces evropskih integracija nije samo proces koji se odvija „odozgo nadole” (top-down) odnosno među visokim zvaničnicima vlada, već je potrebno da se on odvija i „odozdo na gore” (bottom-up) pa je saradnja organizacija civilnog društva i uključivanje građanki i građana, posebno mladih, izuzetno važna.
Kroz kontinuiran rad nacionalnih vlada, regionalnih i međunarodnih organizacija na angažovanju mladih u jačanju regionalne saradnje kreiran je prostor za saradnju krovnih tela u regionu, kao najviših reprezentativnih tela mladih*. Kroz projekte i platforme kao što su: Omladinska laboratorija Zapadnog Balkana (koju je RCC pokrenuo 2020. godine), Connecting Youth (nekada Western Balkans Youth Cooperation Platform), ali i druge, predstavnici krovnih saveza imali su priliku da se sastaju, razgovaraju o temama koje su zajedničke mladima u region, ali i da daju preporuke i razvijaju javne politike kako bi se poboljšao položaj mladih.
Kako se mladi ljudi na Zapadnom Balkanu često suočavaju s preprekama u obrazovanju, kvalitetnom radu, socijalnoj zaštiti i potpunom ostvarivanju građanskih i političkih prava, te imaju jasan interes da stvaraju stabilne sisteme i društva koja grade poverenje među njima i obezbeđuju bolji život, uvidela se i potreba za učvršćivanjem saradnje među krovnim savezima.
Nastojeći da ojačaju umreženost mladih, da učvrste saradnju, kao i sopstvene kapacitete i zagovaračke pozicije, krovni savezi mladih Zapadnog Balkana u toku 2021. godine potpisali su dva memoranduma.
Memorandum o saradnji i partnerstvu krovnih saveza mladih Zapadnog Balkana[1] − koji su u avgustu potpisali Krovna organizacija mladih Srbije (KOMS), Nacionalni omladinski savet Makedonije (NMSM), Vijeće mladih Federacije Bosne i Hercegovine (VMFBiH), Vijeće/Savjet mladih Brčko distrikt (VSMBD), Omladinski savjet Republike Srpske (OSRS) i Mreža za mlade Crne Gore (MMCG) – nastoji da učvrsti postojeću saradnju, komunikaciju i razumevanje među krovnim savezima. Ovaj memorandum predstavlja osnov za efikasniju komunikaciju i razmenu znanja i iskustava među krovnim savezima, ali i razumevanja sistema u kom funkcionišu i internih struktura kao preduslova za kontinuiranu saradnju, s obzirom na to da su krovni savezni na različitom nivou razvoja i da poseduju različit nivo kapaciteta.
Takođe, Krovna organizacija mladih Srbije (KOMS) i Nacionalni omladinski kongres Albanije (KRK) potpisali su u septembru: Memorandum o razumevanju unapređivanja bilateralne saradnje između aktera omladinskog sektora Albanije i Srbije[2]. Ovim Memorandumom, KOMS i KRK nastoje da na postojećim temeljima unaprede saradnju dve zemlje kroz poboljšanu saradnju dva krovna tela, saradnju njihovih organizacija članica i relevantnih aktera u oblasti omladinske politike. [3]
Takođe, KOMS i KRK kao i konzorcijum njihovih organizacija članica su prilikom susreta u Tirani preuzeli vlasništvo nad platformom Humans of Albania and Serbia[4] na čijem će ponovnom uspostavljanju i vođenju odsad zajednički raditi i kroz koju će organizacije iz Srbije i Albanije jačati sopstvene kapacitete, povećati vidljivost, razmenjivati i kreirati primere dobre prakse kroz bilateralnu saradnju.
Potpisivanjem ovih memoranduma predstavnici/predstavnice krovnih saveza, kao najviša predstavnička tela mladih, pokazali su da prepoznaju značaj pozicioniranja mladih i zauzimanja zajedničkog stava kad su Zapadni Balkan i regionalna saradnja u pitanju. Iz tog razloga, Krovna organizacija mladih Srbije i drugi krovni savezi, paralelno s procesima potpisivanja dva memorandum, rade na razvoju koncepta pod nazivom Youth Alert, koji bi okupljao krovne saveze sa Zapadnog Balkana, kada bi se razmenjivala iskustva u radu krovnih saveza ili hitno reagovalo na izazove mladih u regionu. Fokus rada biće pre svega na pravima mladih i iznošenju stavova mladih na regionalnom nivou u procesima koji su za njih značajni. Na ovaj način mladi u regionu će nastaviti da zajednički i proaktivno deluju u pravcu ostvarivanja ključnih procesa.
Anja Jokić
Krovna organizacija mladih Srbije
Tekst je prvobitno objavljen u broju 77 biltena Progovori o pregovorima
[1] https://koms.rs/2021/08/05/jacamo-saradnju-mladih-u-regionu-memorandum-o-saradnji-krovnih-saveza-zapadnog-balkana/
[2] https://koms.rs/2021/10/22/potpisan-memorandum-o-razumevanju-unapredjenju-bilateralne-saradnje-izmedju-aktera-omladinskog-sektora-albanije-i-srbije/
[3] Krovne organizacije mladih predstavljaju najviša nezavisna predstavnička tela mladih u jednoj zemlji. Pod različitim nazivima, one postoje u većini zemalja sveta, a najčešće pod nazivom Nacionalni omladinski savet (eng. National Youth Council). Krovne organizacije mladih osnivaju i u njih se udružuju omladinske organizacije i entiteti (organizacije koje čine mladi, koje rade s mladima, za mlade i u interesu mladih, neformalne grupe mladih i drugi) radi postizanja zajedničkih opštih ciljeva koji se samostalnim delovanjem ne bi mogli postići. Najčešće ti interesi predstavljaju jačanje pregovaračke pozicije mladih prema državi i njenim politikama za mlade i stvaranje mehanizama za učešće mladih u donošenju odluka koje su značajne za mlade.
